بوتیل استات (butyl acetate)
- نام شیمیایی: بوتیلاستات
- نامهای دیگر محصول: بوتیل اتانوآت، Butyl Acetate
- شکل و حالت فیزیکی: مایع شفاف و بیرنگ
بوتیل استات چیست؟
بوتیل استات ( بوتیل اتانوآت ) یک استر با فرمول شیمیایی C6H12O2 است. این ماده به صورت مایعی شفاف و بیرنگ در دمای اتاق است. این ماده که به صورت طبیعی در بسیاری از میوهها موجود است دارای بویی مطبوع شبیه موز یا سیب است. به دلیل غیر سمی بودن و بویی که دارد این ماده به طور عمومی به عنوان طعم دهنده میوهای مصنوعی در محصولاتی مانند شکلات، بستنی و پنیر مورد استفاده قرارمیگیرد. دمای ذوب و جوش این ماده به ترتیب 78- و 126 درجه سانتیگراد است. به دلیل اینکه دمای جوش بالایی دارد اغلب به عنوان حلالی با نقطه جوش بالا مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه کاربرد بوتیل استات را مورد بررسی قرار می دهیم.
این ماده دارای سه ایزومر با نامهای ایزوبوتیل استات ( isobutyl acetate)، مختلف ترت-بوتیل استات (tert-butyl acetate) و سک-بوتیل استات (sec-butyl acetate) است. این ماده از طریق استری کردن بوتانول و استیک اسید در حضور سولفوریک اسید تولید میشود. حلالیت این ماده به شدت بالاست و با تمامی حلالهای ارگانیک مانند الکلها، کتونها، گلایکولها و استرها قابلیت حل شدن دارد اما تنها مقدار کمی از آن در آب حل میشود.
کاربرد بوتیل استات
این ماده جهت استفاده به عنوان یک حلال ارگانیک بسیار مناسب است و به عنوان حلال در فرآیند تولید لاک، جوهر، رنگ و چسبهای طبیعی و سنتز رزین کاربرد دارد. کاربرد مهم دیگر این بوتیل اتانوآت در تولید دارو به عنوان حلال یا افزودنیهای طعم دهنده است. از کاربردهای دیگر آن میتوان به استفاده در صنعت آرایشی و بهداشتی، تولید عطر، تمیزکنندهها و محصولات نگهداری خودرو اشاره کرد.
خطرات بوتیل استات
این مایع به شدت اشتعال پذیر است و در دمای 24 درجه سانتیگراد آتش میگیرد. بنابراین این ماده برای در محیطی خشک، خنک و دارای تهویه مناسب ذخیره سازی شود. همچنین باید از تابش نور مستقیم خورشید و مجاورت حرارت و آتش دور بماند. این مواد باید درون مخزنهای ایزوله مانند تانکرهای ایزوله ساخته شده از فولاد ضد زنگ، آلومینیوم یا کربن استیل ذخیره شود.
بخار متراکم شده این ماده در مجاورت هوا و جرقه امکان ایجاد انفجار را فراهم میسازد. استشمام این ماده در مدت طولانی میتواند منجر به سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، خواب آلودگی و سوزش مجاری تنفسی و چشم شود.
خرید بوتیل استات
قیمت بوتیل استات به طور قابل ملاحظهای وابسته به بوتانول است که ماده اولیه تولید بوتیل اتانوآت است. بیش از نیمی از بازار جهانی خرید این ماده توسط چین صورت میگیرد. بیشترین مصرف آن در این کشور به عناون حلال برای رنگها و پوشش دهندهها است. همچنین در مکانهایی که نیاز به جایگزین برای حلالهای آلوده کننده هواست از این ماده استفاده میشود. پیشبینی میشود بر مبنای رشد خرید این ماده توسط کشور چین در چند سال آینده رشد فزایندهای در بازار خرید بوتیل اتانوآت مشاهده شود.