متیل اتیل کتون (Methyl ethyl ketone)
- نام شیمیایی: متیل اتیل کتون
- نامهای دیگر محصول: متیل استون، Methyl Ethyl Ketone ،Methylpropanone
- شکل و حالت فیزیکی: مایع بیرنگ
متیل اتیل کتون چیست؟
متیل اتیل کتون ( Methyl Ethyl Ketone ) که با نام متیل استون نیز شناخته میشود، مایعی بیرنگ، اشتعال پذیر فرار با بوی مطبوع تند است و دارای یک ترکیب پایدار با نقطه جوش پایین است. این ماده دارای فرمول شیمیایی CH3COC2H5 است که وزن مولکولی آن برابر 72.1 است. این ماده در بنزن، الکل، اتر، استون و کلروفرم حل میشود. اصلیترین کاربرد متیل اتیل کتون این است که میتوان از این ماده به عنوان حلال با نقطه جوش پایین استفاده کرد.
این ماده به صورت طبیعی در بسیارى از سبزیجات و میوهها وجود دارد و همچنین در خون، اوره و هواى بازدمى یافت میشود.
متیل استون خواص ویژهای همچون ویسکوزیته و جرم حجمی پایینی دارد که باعث میشود پوششهای رقیقکننده دارای جرم حجمی پایینی نسبت به حلالهای سنگینتر تولید کند.
کاربرد متیل اتیل کتون
از جمله کاربرد متیل استون میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- حلال سیستمهاى روکشى مختلف، از قبیل وینیل، چسبها، نیترو سلولز، و روکشهاى اکریلیکى
- زدودن رنگ، آسترى رنگ، چسب، نوارهاى مغناطیسى، جوهر چاپ، رزینها، کلوفونها و محلولهاى پاک کننده
- به دلیل قابلیت تبخیر سریع در سیستم تولید رنگها و الکلها بکار میرود.
- یکی از حلالهای ارزان در محدوده جوش بوده و از لحاظ قیمت و عملکرد قابل جایگزینی با اتیل استات به عنوان حلال برای نیترو سلولز است.
- استفاده به عنوان حلال در پلی یورتان کائوچوی نیتریل نئوپرن که اساس سیمانهای صنعتی است.
- به دلیل داشتن وسیکوزیته و جرم حجمی پایین، از آن در تولید پوششهای رقیق کننده در واحد وزن نسبت به حلالهای سنگین تر استفاده میشود.
- استفاده به عنوان مادهای حد واسط برای تهیه کاتالیستها، معطر کنندهها و تولید اتیل نرمال آمیل کتون
- عنوان عامل جداسازی برای تولیدات پلی استر تقویت شده قسمتهای پشم شیشه
- استفاده به عنوان حلال پلاستیکها و رزینها مانند رزینهای استری نیتروسلولزها، سلولز استاتها با وزن مولکولی پایین، متیل سلولز، اپوکسی رزین پلی وینیل استات، پلی وینیل کلراید، رزینهای سولفون آمید، رزینهای سیکلوهگزان، رزینهای آکریلیک، پلی استایرن و پلی یورتان
- تولید چرم، کاغذ شفاف، ورق آلومینیومی با روکشهای فلزی
خطرات متیل اتیل کتون
استفاده از متیل استون باید بسیار محتاطانه باشد چرا که به شدت اشتعالپذیر است و نباید در معرض شعلههای گاز و جرقه قرار گیرد. استنشاق این ماده موجب سرگیجه، منگی، تهوع و استفراغ میشود. حتی در این مورد امکان بیهوش شدن شخص وجود دارد که سریعا باید توسط پزشک معالجه شود. در صورت ارتباط با چشم ممکن است ایجاد سوزش شدید کند و باید به سرعت با آب فراوان شسته شود. اما مواجهه با آن باعث تحریکات پوستی نمیشود. همچنین بلعیدن این ماده سبب تاثیر روی سیستم عصبی میشود.
بازار متیل اتیل کتون
بیش از نیمی از تقاضای خرید متیل اتیل کتون در سراسر جهان در صنعت تولید رنگ و پوششدهندهها است. زیرا ویژگی پایین بودن ویسکوزیته مواد تولیدی با این ماده در کنار عدم کاهش کیفیت محصول نهایی در پوشش سطوح، متیل استون را به یک جز اصلی این صنعت بدل کرده است. فروش متیل استون در قالب رنگهای لاکی مورد استفاده صنایع اتومبیلسازی، محصولات الکتریکی و مبلمان است. قیمت متیل استون نسبت به سایر مواد مشابه خود، مناسبتر است. این ماده از لحاظ قیمت و عملکرد با اتیل استات به عنوان حلال برای نیترو سلولز رقابت میکند.